Viering voor thuis – hou de liefde overeind

‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’, valt te lezen op borden langs de weg. Maar dat ‘samen’ begint onder druk te staan. De intelligente ‘lockdown’ begint te knellen. Des te meer geldt: let op elkaar. Maar dat is ook lastig, ziet ds. Aries van Meeteren. Luister hier de viering of lees de tekst direct onder de player.

Online-viering Kerk met de Beelden, week 17

Van harte welkom bij deze zevende online-viering van de Kerk met de Beelden. Fijn dat je luistert!

Net als voorgaande keren wil ik de viering graag beginnen met het aansteken van een kaars, als beeld voor het Eeuwige Licht in ons leven.

Foto: Pxhere

Ik lees er een gedicht bij van Dirk van de Glind, die met een variatie op een bestaand lied verwoordt wat het betekent om nog altijd niet werkelijk bij elkaar te komen, zoals we dat zo gewend waren:

Ook dit is een huis waar de deur dicht moest gaan,
waar zoekers en zieners nu niet mogen komen
om leven te vieren, van toekomst te dromen.
Toch zal wat hen drijft tot herkenning gaan komen,
de vonk van de Geest in hun binnenste slaan.

Ook buiten dit huis kan gemeenschap bestaan
van zangers en zeggers – niet samengekomen –
die blijven geloven in waar zij van dromen
zodat de beweging die ooit is gaan stromen
zich nooit meer – ook nu niet – nog inperken laat.

Dirk van de Glind/ Margryt Poortstra (ZZZ nr. 93)

Lieve mensen,

Van de week waren de batterijen leeg van de speelmat waar Janneke zo graag haar klauwtjes in zet. En dus toog ik naar de winkel. Er stond een flinke rij mensen voor, keurig op anderhalve meter afstand van elkaar. Binnen werden de mandjes een voor een schoongemaakt. En zodra een klant de winkel verliet, mocht er ook weer een naar binnen. Prima geregeld. Maar binnen stonden we hutjemutje in de gangpaden.

Ook buiten zie ik het drukker en drukker worden. Waren de straten een paar weken geleden nog nagenoeg uitgestorven, nu hebben we de eerste files alweer gehad. We lijken de intelligente lockdown een beetje zat te worden. We willen naar buiten, zeker gezien het prachtige weer van de afgelopen tijd. We willen weer uit kunnen gaan, weer terug naar normaal. Maar, zo kregen we deze week weer te horen, dat kan zomaar nog wel een jaar duren.

Natuurlijk, scholen, kinderopvang en tandartsen mogen dan wel weer een stapje zetten richting normaal, maar voor het overige geldt nog altijd het devies: blijf thuis, houd afstand, geen samenscholing en was je handen regelmatig. Alleen samen krijgen we corona onder controle, zo valt overal op borden te lezen.

Maar goed, dat ‘samen’ komt dus soms wat onder druk te staan. En dan lees ik in de Volkskrant een ongelofelijk beklemmend portret van artsen en verpleegkundigen die in de ziekenhuizen van Uden en Breda vechten voor het leven van coronapatiënten. De foto’s van hun afgetobde gezichten spreken boekdelen. Een citaat: “Ik voel me machteloos. Je zet je honderd procent in voor je patiënten, maar het lot beslist of ze het overleven.”

De machteloze strijd in de ziekenhuizen en het ongeduld erbuiten. Beide perspectieven zijn heel voorstelbaar. En beide komen terug in de lezing die voor vandaag op het rooster staat. Daarover straks meer.

We lezen Johannes 21, vers 14 tot en met 17

Dit was al de derde keer dat Jezus aan de leerlingen verscheen nadat hij uit de dood was opgestaan. Toen ze gegeten hadden, sprak Jezus Simon Petrus aan: ‘Simon, zoon van Johannes, heb je mij lief, meer dan de anderen hier?’ Petrus antwoordde: ‘Ja, Heer, u weet dat ik van u houd.’ Hij zei: ‘Weid mijn lammeren.’ Nog eens vroeg hij: ‘Simon, zoon van Johannes, heb je me lief?’ Hij antwoordde: ‘Ja, Heer, u weet dat ik van u houd.’ Jezus zei: ‘Hoed mijn schapen,’ en voor de derde maal vroeg hij hem: ‘Simon, zoon van Johannes, houd je van me?’ Petrus werd verdrietig omdat hij voor de derde keer vroeg of hij van hem hield. Hij zei: ‘Heer, u weet alles, u weet toch dat ik van u houd.’ Jezus zei: ‘Weid mijn schapen.

Nieuwe Bijbelvertaling

We lezen 1 Korinthe 13, vers 1 tot en met 13

Als je geen liefde hebt voor anderen, zijn je woorden zinloos. Zelfs al laat de heilige Geest je alle talen van de wereld spreken, en ook nog de taal van de engelen. Als je geen liefde hebt voor anderen, beteken je niets. Zelfs al laat God je zijn boodschap bekendmaken en krijg je van hem al zijn geheime kennis. En zelfs al heb je zo’n groot geloof dat je bergen kunt verplaatsen. Als je geen liefde hebt voor anderen, dan is alles wat je doet, zinloos. Zelfs al verkoop je je bezit, en geef je het geld aan de armen. Zelfs al sterf je in het vuur, omdat je je leven geeft voor de goede zaak. Liefde is: geduldig en vriendelijk zijn. Liefde is: niet jaloers zijn, niet vertellen hoe goed je bent, jezelf niet belangrijker vinden dan een ander. Liefde is: een ander niet beledigen, niet alleen aan jezelf denken, geen ruzie maken en geen wraak willen nemen. Liefde is: blij worden van het goede, en een hekel hebben aan het kwaad. Door de liefde verdraag je alles wat er met je gebeurt. Door de liefde blijf je geloven en vertrouwen. Door de liefde blijf je altijd volhouden. Ooit zal er niet meer gesproken worden in vreemde klanken. Ooit zal er geen geheime kennis meer zijn. Ooit zullen mensen geen boodschap van God meer vertellen. Maar de liefde zal nooit verdwijnen. Alles wat onvolmaakt is, zal verdwijnen als Gods nieuwe wereld komt. Dat geldt voor al onze kennis, en voor iedere boodschap die we vertellen. Het is als met een kind dat volwassen wordt. Een kind praat en denkt nog als een kind. Maar als het volwassen geworden is, zijn al die kinderlijke dingen verdwenen. Net zo zal straks alles wat onvolmaakt is, verdwenen zijn. Maar de liefde zal nooit verdwijnen. Nu zien we God nog niet. We merken wel dat hij er is, maar we zien hem niet. Maar straks, in de nieuwe wereld, zullen we God zien met onze eigen ogen. Nu weten we nog lang niet alles over God. Maar dan zullen we hem echt kennen, zoals hij ons nu al kent. Dit is dus waar het om gaat: geloof, vertrouwen en liefde. Dat moet steeds het belangrijkste in ons leven zijn. Maar het allerbelangrijkste is de liefde.

Bijbel in Gewone Taal

We lezen nu het ‘Antwoord van de Korinthiërs’ van Toon Tellegen

…het zijn mooie woorden
Wij hebben ze aan alle kanten bekeken
hebben ze ook aangekleed en laten dansen.
Ze konden er niets van.
Ze trapten op elkaars tenen, klemden zich aan elkaar vast en vielen om.
We moesten ze ophijsen —ze konden zelf niet overeind komen.
We hebben ze in een luie stoel gezet.
Ze slapen nu.
Ze snurken.
Als ze wakker worden zien we wel weer verder.
Áls ze wakker worden.
Wat ons rest zijn onrust, verlangen en onhandigheid,
die drie,
en van die drie onhandigheid het meest.

Toon Tellegen, Daar zijn woorden voor, p. 223

Lieve mensen,

Blijf thuis, luidt het devies. Oké. Maar wat doe je dan? Al die klussen die we hoognodig moesten doen hebben we nu toch wel afgevinkt. Toch? Nou ja, het zou kunnen. Dus wat nu? Lezen, las ik als tip. Inderdaad. Met een boek waan je je even in een heel andere wereld. Maar een bordspel kan ook.

Een van de bordspellen die bij Anoeska en mij favoriet zijn, is uitgerekend Pandemie. Het bijbehorende spelbord is een wereldkaart en daarop breken allerlei virussen uit. Wij moeten dan op pad als bijvoorbeeld dokter, wetenschapper, coördinator of opzichter om de virushaarden te bestrijden en op tijd een vaccin te ontwikkelen, dat wil zeggen, vóór het virus uitgroeit tot een oncontroleerbare pandemie.

Pandemie

Het unieke van het spel is dat je met alle spelers moet samenwerken. Je speelt niet tegen elkaar, maar tegen het bord. En om te kunnen winnen moet je zo goed mogelijk gebruik maken van de vaardigheden van alle afzonderlijke poppetjes. Als ik in het spel de rol van dokter heb, kan ik andere dingen dan de coördinator of de opzichter. Alleen door goede afspraken te maken en samen op te trekken, lukt het om de virussen uit te bannen.

Iedereen is nodig.

Heel bijzonder om nu te zien hoe realistisch het spel in dit opzicht eigenlijk is. Ik had het al over de matrixborden langs de weg: alleen samen krijgen we het coronavirus eronder. Tel daar de reclamespotjes bij op en de boodschap die premier Rutte er in zijn wekelijkse persconferenties probeert in te slijpen: alleen samen lukt het om het aantal besmettingen omlaag te brengen en de zorg te ontlasten.

Matrixbord: ‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’

Nu was in de eerste week na de lockdown dat ‘samen’ geen enkel probleem. We zagen het aantal slachtoffers op de intensive care schrikbarend toenemen en dus moest er iets gebeuren. Maar nu het grootste risico geweken lijkt, willen velen van ons eigenlijk wel weer terug naar normaal. Maar, zo zeggen de experts, dat kan echt nog niet. Als we nu alle beperkingen zouden opheffen, neemt het aantal zieken weer toe en zijn we weer terug bij af. We moeten nog even ons eigen belang – ons oude leven – opzij schuiven en denken aan het belang van de ander, met name dat van de kwetsbare groepen en de zorgmedewerkers.

Rafaël, wonderbare visvangst (1515)

Zo zou je ook dat tafereel kunnen lezen aan de oever van het Meer van Galilea, waar Jezus tot drie keer toe vraagt aan Petrus of hij Hem liefheeft. Het is, zo zou je kunnen zeggen, een indringende en herhaalde oproep om elkaar lief te hebben en er voor elkaar te zijn. Iets wat Petrus, zo weten we uit andere verhalen, nogal moeilijk vindt. Hij had gezegd dat hij Jezus nooit in de steek zou laten. Maar toen Jezus gevangen was genomen en mensen aan Petrus vroegen of hij ook bij Hem hoorde, ontkende hij dat tot drie keer toe. Kortom, toen het lastig werd, leek Petrus zijn belofte even te vergeten.

En dan vraagt Jezus hem in het verhaal dat we nu hebben gelezen om liefde, belangeloze liefde. Petrus schuttert wat, logischerwijs. En dan zegt Jezus vervolgens: Weid mijn lammeren, hoed mijn schapen. Let op elkaar! En doe dat, zo voeg ik er met de woorden van Paulus aan toe, in liefde, vol geduld, goedheid, zonder afgunst of zelfgenoegzaamheid. Zonder zelfzucht, zonder boosheid, maar in alle verdraagzaamheid.

Dat is nogal een opdracht. Het beste voor de ander op het oog hebben, dat klinkt natuurlijk heel nobel. Let op elkaar! Maar, zo denk ik dan in deze coronacrisis, hoe moet je dat precies doen als, pak ‘m beet, kleine horeca-ondernemer die zijn levenswerk op de fles ziet gaan? Natuurlijk wil je wel denken aan zorgpersoneel of mensen voor wie het coronavirus extra gevaarlijk is. Maar je let toch ook op je gezin en je personeel. Voor hen wil je natuurlijk ook het beste. Ik zie de wanhoop in een op het eerste gezicht grappig filmpje waarin Dordtse kroegbazen laten zien wat voor toestanden je krijgt als je anderhalve meter afstand moet houden in hun café’s. Conclusie: het kán gewoon niet.

En wat is eigenlijk het beste voor de overbelaste gezinnen waarin ouders en pubers elkaar tot wanhoop drijven? Een docent in Rotterdam-Noord wees er nog maar eens op dat hij kinderen in de klas heeft uit gezinnen van zes personen die leven in flatjes van veertig vierkante meter. Basisscholen mogen weer open. Maar middelbare scholen moeten nog wachten. Dat is het beste, natuurlijk, maar voor wie? En wat moeten cliënten in de GGZ die al weken geen behandeling meer krijgen, terwijl ze die zo nodig hebben?

Weid mijn lammeren. Let op elkaar. Het klinkt zo eenvoudig. Maar het is o zo moeilijk in een crisissituatie waarvoor geen draaiboeken klaar liggen en waarin we te maken hebben met een virus waar we nog zo weinig van afweten.

Daarom ben ik ook zo getroffen door het gedicht van Toon Tellegen. We kennen Toon Tellegen als schrijver van dierenverhalen voor kinderen. Maar hij maakt ook gedichten voor volwassenen. En ook dat zijn vaak pittige doordenkertjes. Zoals het antwoord van de Korinthiërs op de brief van Paulus. Kort en goed komt het hier op neer: Beste Paulus, het klinkt mooi, die liefde van jou, maar het is te hoog gegrepen. De woorden zijn te zwaar. Ze dansen niet en kunnen niet zelf overeind komen. Wat ons rest zijn onrust, verlangen en onhandigheid. Die drie. En van die drie onhandigheid het meest.

Toon Tellegen (foto: axesjazzpower op wikipedia)

Ik interpreteer in deze coronacrisis de woorden van Toon Tellegen, die trouwens ook huisarts is, als: laten we streven naar liefde – dat wil zeggen, het woord steeds weer overeind helpen – maar ondertussen niet vergeten dat het aanmodderen is. Tobben. We letten op elkaar, tasten naar wat goed is, naar wat de ander nodig heeft. Maar niet alles is mogelijk, niet iedereen kan zijn zin krijgen. En er gaan ook dingen mis. Wat ons rest zijn onrust, verlangen en onhandigheid. Die drie. En van die drie onhandigheid het meest, dicht Toon Tellegen. Nou ja. Zelf zou ik verlangen op één zetten.

Verlangen klinkt ook door in het antwoord van Petrus op Jezus’ vraag naar liefde. Verlangen om het goed te doen. Maar Petrus weet dat hij niet aan die hoge eis van liefde kan voldoen. ‘Ja, Heer, u weet dat ik van u houd’, antwoordt hij. Nu kun je zeggen: liefhebben en houden van is hetzelfde. Maar de Naardense Bijbel kiest voor een vertaling waarin het verschil iets duidelijker uitkomt. Jezus vraagt: ‘heb je mij lief?’ En Petrus antwoordt: ‘U weet dat ik uw vriend ben.’ Dat gaat minder ver.

Free Bible Images

Wordt Jezus daar boos over? Of verdrietig? Nee. Het maakt Hem kennelijk niet uit. Petrus’ verlangen om Jezus tegemoet te komen volstaat. Jezus knikt hem toe: ‘Let op elkaar, houd rekening met elkaar.’ Kijk naar elkaar om in liefde. En lukt dat niet, help de liefde weer overeind. Steeds weer. Als dat een beetje lukt is dat al heel wat.

We moeten het samen doen. Samen leven, samen zorgen. Iedereen is nodig. En ja, dat is tobben soms. Het pakt soms verkeerd uit. We zijn soms onhandig. We overzien niet alle gevolgen. En niet iedereen krijgt wat-ie hoopt. Laat de liefde steeds de drijfveer zijn. En als we falen, dan proberen we het opnieuw.

Amen

Trouwe God,
De meeste is de liefde,
zo dicht Paulus in zijn brief aan de Korinthiërs.
Dat kan ook niet anders.
Want U bent liefde,
geloven wij.
Hopen wij.
Maar daarmee is liefde
voor ons soms ook zo hoog gegrepen.
Te hoog.
Het woord valt uit onze handen
en dan zitten we met de scherven.
Dat blijkt ook nu,
nu we het in ons voelen botsen.
We willen wel inschikken,
inleveren, geen bezoek,
anderhalve meter afstand,
binnen blijven.
Maar we verlangen ook weer zo naar normaal,
naar fysiek contact,
naar het werk, de collega’s zien.
Naar de kerk en iedereen weer ontmoeten.
Maar dat kan niet.
Het virus is nog niet verslagen.
Laat ons steeds in liefde op elkaar letten
en ook op ons zelf,
op wat er speelt in ons hart.
En precies dat willen we nu in stilte aan u voor leggen.
[…]
Hoor ons, zo bidden wij U.
Amen

We zijn aan het einde gekomen van de online-viering. Ik sluit graag af met een zegenbede.

De Eeuwige zegene ons op de weg die wij moeten gaan.
De Eeuwige zegene ons op de plek waar we zullen staan.
De Eeuwige zegene ons in alles, wat Hij van ons verlangt.
De Eeuwige zegene ons alle dagen lang.

Naar: Hans Maat

Amen

Tags: ,

Related posts

Comments are currently closed.

Top