Pasen – mag het een onsje minder?

De eerste Paaseitjes zag ik dit jaar al in de eerste week van januari (!) in de winkels. Ze lagen tegenover de afgeprijsde kerstartikelen. Een vreemde gewaarwording. Kerst en Pasen gaan in de winkels kennelijk naadloos in elkaar over. Alsof het altijd feest moet zijn.

Misschien is het heel protestants van me gedacht, maar een feest hoort mijns inziens iets ‘buitengewoons’ te zijn. Een feest is in mijn beleving pas een feest als we ook de ervaring van het tegendeel hebben. Zoals het licht bestaat bij de gratie van het donker en de lente bij gratie van de winter.

En dus is Pasen voor mijn gevoel pas echt Pasen, een werkelijk keerpunt, als er ook een periode van inkeer aan vooraf gaat. Die tijd noemen we in de kerk de Veertigdagentijd, de periode tussen Aswoensdag en Witte Donderdag. Vanouds wordt er dan soberder geleefd. (tekst gaat verder onder de afbeelding)

 

Dopen
Dat heeft ermee te maken dat de vroege kerk in de Paasnacht haar bekeerlingen doopte. Tot aan dat moment kregen zij een intensief programma voorgeschoteld waarin ze zichzelf moesten onderzoeken: wilden ze wel écht hun oude leven loslaten en toetreden tot de kerk? Een van de manieren om dat te doen was vasten. Dat hield destijds in dat de dopelingen een maaltijd oversloegen en afzagen van vlees en wijn. Het was een symbolische manier om het oude leven af te leggen en vervolgens, in de Paasnacht, weer op te staan.

Inkeer
In de loop van de eeuwen is de voorbereidingsperiode voor dopelingen veranderd in een tijd van inkeer voor alle gelovigen. En nog altijd doen veel mensen op de een of andere manier aan ‘vasten’, d.w.z. ze proberen soberder te leven. Ikzelf probeer tot aan Pasen geen tussendoortjes te eten. Anderen laten veertig dagen lang Facebook links liggen. Of ze gaan in de vastenperiode zoveel mogelijk op de fiets de boodschappen halen.

Ik geef toe, het heeft iets kunstmatigs. Waarom zou je alleen in de Veertigdagentijd sober leven? Toch zit er ook wat in. Zonder faesten (het oud-Engelse woord voor vasten) geen feesten. Het is een manier om uitdrukking te geven aan de oerervaring dat je eerst door een dal moet om een piek te bereiken, dat je eerst door de knieën moet om te kunnen opstaan.

Is dat een sombere boodschap? Zou er ook niet iets hoopvols in kunnen zitten, zij het heel voorzichtig? Schuilt er misschien ook een belofte in voor wie in het donker leven, voor wie gebukt gaan onder zorgen, verdriet en pijn? Het is geen ronkende toezegging dat alles weer goed komt. Geen euforie. Maar misschien voedt het wel de hoop dat we weer kunnen gaan ervaren dat het leven toch de moeite waard is, dat een nieuw begin mogelijk is, dat we kunnen opstaan. Ook dat is Pasen.

Feest
Die vrolijk gekleurde paaseitjes in de winkels verwijzen daar eveneens naar. De elliptische vorm van de eitjes geeft aan dat het leven geen begin of einde kent, maar altijd doorgaat. Gelukkig dat de vastentijd ook af en toe mag worden onderbroken. Daarom tellen de zondagen niet mee. Op zondag is het alvast feest. Tijd voor een paar heerlijke (plantaardige) chocolade-eitjes!

Aries van Meeteren

Tags: ,

Related posts

Comments are currently closed.

Top